بازنمایی فضا و هویت شهری در شعر سپانلو بر اساس رویکرد نقد جغرافیایی

نوع مقاله : پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

نویسندگان

دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

میشل کولو در کتاب خود دربارة جغرافیای ادبی، پس از ارائة تصویری کلی از گرایش ­های موجود در جغرافیای ادبی، به بررسی آثار برخی از نویسندگان و شاعران قرن نوزده و بیست فرانسه می­پردازد. او در این بررسی آثار نویسندگان و شعرایی را مورد نقد قرار می­دهد که با دیدگاه جغرافیای ادبی همساز و هماهنگ باشند. در بستر شعر فارسی نیز محمدعلی سپانلو از جمله معدود شاعرانی است که به مقولة فضا و شهر به عنوان عنصری مهم در تصویرسازی شاعرانه توجه کرده و شهر زادگاه خود تهران را دست ‎مایة اصلی شعرهایش قرار داده است. سپانلو شاعری تهرانی است، او اشعار خاصی در مورد تهران سروده و در سایر اشعار هم با حس بالای شاعرانه­ای از زادگاه خود یاد کرده است. می­توان گفت سپانلو در اشعارش نگاهی اسطوره­ای به تهران دارد و از این نگاه برای بیان دردها و ناملایمات اجتماعى استفاده می­کند. در این مقاله در نظر داریم با تکیه بر اندیشه­های میشل کولو در باب جغرافیای ادبی و با نگاهی به پاره‌ای از شعرهای سپانلو به عنوان شاعری مدرن و توانا، به بررسی چگونگی انعکاس حضور تهران در شعر او و چگونگی نگاه وی به این شهر بپردازیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Vers une approche géocritique : représentation de l’espace et de l’identité urbaine dans la poésie de Mohammad Ali Sépanlou

نویسندگان [English]

  • Jaleh KAHNAMUYIPOUR
  • Behnaz KHAJAVI
Université de Téhéran, Téhéran, Iran
چکیده [English]

Résumé 
Dans son livre, Pour une géographie littéraire, après avoir présenté un aperçu général des tendances actuelles dans le domaine de la géographie littéraire, Michel Collot examine les œuvres de certains écrivains et poètes du XIXe et XXe siècles. Dans tous les pays et à toute époque, face à la diversité et à la complexité de questions que le texte littéraire soulève, les apports fournis par la géocritique gagnent à être confrontés avec d’autres réflexions. Dans le contexte de la poésie persane, Mohammad Ali Sepanlou fait partie des rares poètes qui ont considéré le thème de l'espace et de la ville comme un élément important de l'imagerie poétique et a fait de sa ville natale Téhéran, le thème principal de ses œuvres. Sepanlou est le poète de Téhéran, il a écrit quelques poèmes sur Téhéran et dans ses autres œuvres, il a mentionné sa ville natale avec une grande affection poétique. Dans cet article, tenant compte des approches de Michel Collot sur la géographie littéraire et en essayant de les appliquer à certains poèmes de Sepanlou, nous allons étudier la présence de Téhéran dans le travail de Sepanlou et la façon dont il aborde cette ville.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mohammad Ali Sepanlou
  • Tehran
  • Téhéran
  • Literary Geography
  • géographie littéraire
  • Myth
  • mythe

مراجع

باشلار، گاستن. (1387). بوطیقای فضا. مترجمان: مریم کمالی و محمد شیربچه. تهران. انتشارات روشن گران و مطالعات زنان.
سپانلو محمدعلی. (1384). منظومۀ تهران. تهران. نشرفرهنگ معاصر.
سپانلو محمدعلی. (1387). گزیده اشعار محمد علی سپانلو. تهران. نشر مروارید.
سپانلو، محمدعلی. (1388). قایق سواری در تهران. تهران. نشر افق.
سپانلو، محمدعلی. (1392). مجموعه اشعار. تهران. انتشارات نگاه.
سپانلو، محمدعلی. (1393). ترانه‌ی بولوار میرداماد، منتخب سروده‌های محمدعلی سپانلو به انتخاب مجید ضرغامی. تهران، سرزمین اهورایی.
ستاری، جلال. (1385). اسطوره‌ی تهران. تهران. دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
ستاری، جلال. (1391). تهران در قاب شعر. تهران. دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
فرجی، محسن. (1394). تاریخ شفاهی ادبیات معاصر ایران (محمد علی سپانلو). تهران. نشر ثالث.
کهنموئی پور، ژاله. (1392). «ادبیات، هنر و نقد جغرافیایی». نقدنامه هنر شماره 4، 83-75.
گفت‌وگوی عباس‌صفاری‌ با محمدعلی سپانلو. (پاییز 1382). فصلنامه گوهران. شماره 1.
Bachelard, Gaston. (1961). La Poetique de l’espace. Editions PUF.
Brosseau, Marc. (1996). Des romans geographes, Paris, l’Harmattan.
Collot, Michel. (2005). Paysage et Poesie, du romantisme à nos jours. Paris. Jose Corti.
Collot, Michel. (2005). La poesie moderne et la structure d’horizon. Paris. PUF.
Collot, Michel. (2011). La Pensee-Paysage. Paris. Actes sud.
Collot, Michel. (2014). Pour une geographie litteraire. Paris. Editions Corti.
Glissant Edward. (1981). Le Discours antillais. collection Folio Essais. Gallimard.
Goby, Valentine. (2007). Petit eloge des grandes villes. Paris. Folio.
Kattat, Nasrin. (2006). « Le concept de structure d’horizon : un nouvel espace theorique pour penser la poesie ». dans Plume. première annee. numero 1.
Richard, Jean-Pierre. (1967). Paysages de Chateaubriand. Paris. Seuil.
Richard, Jean-Pierre. (1984). Pages, Paysages, Microlectures II. Paris, Seuil.
Stendhal. (1913). La vie de Henry Brulard. Paris. Folios.
Westphal, Bertrand. (2007). La geocritique, reel, fiction, espace, Paris, Editions de Minuit.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 27 شهریور 1398
  • تاریخ بازنگری: 19 اسفند 1398
  • تاریخ پذیرش: 12 فروردین 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار