بررسی تحلیلی نظریه «گرایش‌های ریخت‌شکنانه» آنتوان برمن در گلستان سعدی با استناد به ترجمه فرانسوی شارل دفرمری

نوع مقاله : پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

نویسندگان

• لیلا شوبیری ¹
• مجید یوسفی بهزادی ²
• آتنا رضایی ²

¹ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

² واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22067/rltf.v1i2.80164

چکیده

 هدف مقاله‌ پیش‌ رو، تحلیل و بررسی کاربست نظریه‌ «گرایش ‌های ریخت ‌شکنانه» آنتوان برمن (۱۹۹۱-۱۹۴۲) ترجمه ‌شناس فرانسوی در ترجمه باب هشتم گلستان سعدی از شارل دفرمری (١٨٨٣-١٨۲۲) است. درواقع این مقاله، به بررسی تقابل میان زبان مبدأ (فارسی) و زبان مقصد (فرانسه) در چارچوب گرایش ‌های برمن می‌پردازد و خطاها و تغییراتی را نشان می‌دهد که توازن آن ‌ها در وفاداری و آزادی مترجم تحقق می‌یابد. تضادها و شباهت ‌های واژگانی در متن اصلی و متن ترجمه‌ شده در مطالعه ترجمه‌ دفرمری به‌گونه‌ای ظاهر می‌شوند که کاربست نظریه برمن به ما می‌آموزد افزون بر پایبندی به متن مبدأ، لازم است به شکل و معنای زبان مقصد توجه داشت. تلاش خواهیم کرد با تکیه ‌بر دیدگاه گفتارمحور برمن: گفتار سنت ‌محور، گفتار هدف ‌محور و گفتار تجربه ‌محور به آسیب‌شناسی ترجمه گلستان بپردازیم و نشان دهیم که ابهامات و تناقضات در ترجمه ورسیون دفرمری نشأت گرفته از عدم درک صحیح او از پندها و حکایات اخلاقی-معنوی سعدی است.
 
 

کلیدواژه‌ها

• نقد ترجمه
• آنتوان برمن
• گرایش های ریختشناسانه
• گلستان سعدی
• همگون سازی
• دفرمری

---

عنوان مقاله [English]

Etude analytique des « tendances déformantes » d’Antoine Berman dans "Gulistan de Sa’di" selon la traduction française de Charles Defrémery

نویسندگان [English]

• Leila SHOBEIRY ¹
• Majid YOUSEFI BEHZADI ²
• Aténa REZAEI ²

¹ Sciences et de Recherches, Université Azad Islamique, Téhéran, Iran

² Branche des Sciences et de Recherches, Université Azad Islamique, Téhéran, Iran

چکیده [English]

Résumé
Cet article a pour but d’étudier l’application « des Tendances déformantes » d’Antoine Berman (1942-1991) dans la traduction de Charles Defrémery (1822-1883) extraite du huitième chapitre, ou Bâb, de Gulistan (le Jardin des roses) de Sa’di. En réalité, dans le cadre des tendances bermaniennes, cet article traite de confrontation de la langue-source (le persan) avec la langue-cible (le français) et relève les défauts et les modifications qui s’équilibrent par la fidélité et la liberté du traducteur. La différence et la similitude lexicales dans le texte original et traduit, nous apprennent qu’en outre la fidélité pour la langue-source, il faut tenir compte aussi la forme et le sens de la langue-cible. Selon la théorie du discours de Berman : le discours traditionnel, le discours objectif et le discours d’expérience, on tentera de traiter de pathologie de la traduction de Gulistan et de montrer que les ambigüités et les contradictions dans la traduction de Defrémery proviennent de son incompréhension des conseils et des sentences moraux de Sa’di.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• critique de la traduction
• Criticism of translation
• Antoine Berman
• tendances déformantes
• Distorting trends
• Gulistan de Sa’di
• Golestan Saadi
• assimilation
• homogénéisation
• Defremery
• Defrémery

مراجع

آذر، امیراسماعیل. (1387). ادبیات ایران در ادبیات جهان. تهران: انتشارات سخن.

حدیدی، جواد. (1373). از سعدی تا آراگون. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

حریری، ناصر. (1376). یک گفت‌وگو. تهران: نشر کارنامه.

زرین‌کوب، عبدالحسین. (1379). حدیث خوش سعدی- دربارۀ زندگی و اندیشۀ سعدی. تهران: انتشارات سخن.

سعدی، شیخ مصلح الدین. (11385). کلیات سعدی، به تصحیح محمد علی فروغی، تهران: انتشارات هرمس.

Berman Antoine. (1999). La traduction et la lettre ou l’auberge du lointain, Paris : Seuil.

_________. L’Epreuve de l’etrange. (1984). Paris : Gallimard.

_________. “La traduction et ses discours “, Meta: journal des traducteurs / Meta: Translators’ Journal, vol. 34, n˚ 4, P. 672-679, http:// id.erudit.org/ iderudit/ 002062ar, 1989.

Broda, Martine. (1999). La traduction poesie à Antoine Berman, Strasbourg: Presse Universitaire de Strasbourg.

Defremery, Charles. (1858). Gulistan ou Le Parterre de roses, Chiraz: Librairie Marefat.

Gaudin, Abbe (Jacques). (1789). Essai historique sur la legislation de la Perse, precede de la traduction complète du Jardin des Roses de Sâdy, Paris: Éditions Le Jay fils.

Hurtado-Albir, Amparo. (1990). La notion de fidelite en traduction, Paris: Didier Érudition.

Lusignan, Serge. (1986). Parler vulgairement, Montreal: Presses de l’Universite de Montreal.

Lederer, Marianne. (1994). La traduction aujourd’hui, Paris: Hachette, 1994.

Ladmiral, Jean-Rene. (1999). Traduire : Theorèmes pour la traduction, Paris: Gallimard.

Mounin, Georges. (1963). Les problèmes theoriques de la traduction, Paris: Gallimard.

Nord, Christiane. (2008). La traduction: une activite ciblee, Arras: Artois Presse Universitaire.

Oseki-Depre, Inês. (1999). Theories et pratiques de la traduction litteraire, Paris: Armand Colin.

Oustinoff, Michaël. (2003). La traduction, Paris: Presse Universitaire de France.

Woodsworth, Judith. (1988). Traducteurs et ecrivains: vers une redefinition de la traduction litteraire, TTR : traduction, terminologie, redaction, 1 (1), 115-125, http:// apropos.erudit.org/fr/usagers/politiquedutilisation/.