کارکرد فنون معناشناسانه در فرآیند ترجمه

نوع مقاله : پژوهش های زبان و ترجمه فرانسه

نویسندگان

• همایون اسلامی ¹
• محمّدجواد کمالی ²

¹ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد

² دانشگاه آزاد اسلامی مشهد- دانشکده حقوق و زبانهای خارجی

10.22067/rltf.v1i2.81814

چکیده

ترجمه اساساً متشکل از دو رَویه است: لفظ ‌گرا و معناگرا. در رویۀ لفظ ‌گرا، حرکت به سمت تناظر یک‌به‌یک اجزای دو متن است؛ و در رویۀ معناگرا، تلاش می‌شود ترادفی میان محتوای متن‌ ها برقرار گردد. ازآنجاکه زبان‌ ها نه تماماً متقارن هستند و نه تماماً نامتقارن، هیچ‌یک از این رویه‌ ها به‌تنهایی نمی‌تواند کارآمد باشد و در ترجمه‌ های موفق، هردو رویه به کار گرفته می‌شود. در این مقاله ابتدا نگاهی خواهیم کرد به انواع تناظر واژگانی متون مبدأ و مقصد؛ آنگاه تلاش می‌شود روابط مفهومی میان‌ واژگانی تک‌به‌تک معرفی شوند و کاربرد آنها به‌صورت میان‌زبانی، یعنی در چارچوبِ فرایند ترجمه بررسی گردد. ما می‌خواهیم بدانیم برای انتخاب معادل برای واژگان متن مبدأ چگونه می‌توان از این روابط بهره گرفت. این روابط عبارت‌اند از: ۱- شمول معنایی، ۲- جُزء واژگی، ۳- عضوواژگی، ۴- واحدواژگی، ۵- هم ‌معنایی (ترادف)، ۶- چندمعنایی، ۷- هم‌ آوا-هم‌نویسی، ۸- تقابل معنایی و ۹- تباین معنایی. قصد ما در این مقاله کشف و معرفی فرمول ‌بندی‌های فراگیری است که ترجمه را تا حد زیادی دقیق‌ تر و منطقی ‌تر می‌گردانند.

کلیدواژه‌ها

• روابط مفهومی میان‌واژگانی
• معنی‌شناسی
• ترجمه
• روابط میان‌زبانی
• معادل

---

عنوان مقاله [English]

Fonction des techniques sémantiques dans le processus de la traduction

نویسندگان [English]

• Homayoun ESLAMI ¹
• Mohammad Javad KAMALI ²

¹ Université Azad Islamique, Mashhad, Iran

² Branche Mashhad, Université Azad Islamique, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Résumé
En sémantique, les relations lexicales sont généralement vues dans le cadre intralingual ; cependant, dans cet article, ces relations sont considérées comme interlinguales, c’est-à-dire dans le cadre du processus de la traduction. Nous allons voir comment utiliser ces relations pour trouver les équivalents corrects du mot source. A cet effet, ces relations sont introduites une à une et leurs fonctions sont étudiées dans le cadre de la traduction. Ces relations incluent l’hyponymie, la méronymie, la collection de membres, la masse de portions, la synonymie, la polysémie, l’homonymie, l’opposition sémantique et le contraste sémantique. Dans cet article, nous avons l’intention de découvrir et de formuler les règles qui rendent le processus de la traduction beaucoup plus précis et rationnel.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• lexical relations
• relations lexicales
• semantics
• sémantique
• translation
• équivalent
• interlingual relations
• traduction
• Equivalent
• relations interlinguales

مراجع

صفوی، کورش. (1386). آشنایی با معنی‌شناسی. تهران: انتشارات پژواک کیوان.

صفوی، کورش .(1392). درآمدی بر معنی‌شناسی. تهران: انتشارات سوره مهر.

کمالی، محمدجواد. (1397). اصول فن ترجمه (فرانسه به فارسی). چاپ هفتم، تهران: انتشارات سمت.

کمالی، محمدجواد. (1398). ترجمه متون ادبی (فرانسه به فارسی). چاپ سوم، تهران: انتشارات سمت.

مارتن دوگار، روژه. (1379). خانواده تیبو. ترجمه: ابوالحسن نجفی. تهران: انتشارات نیلوفر.

Goddard, Cliff & Anna, Wierzbicka. (2014). Words and Meanings. Oxford: Oxford University Press.

Lehrer, Adrienne J., Keith, Lehrer. (1982). “Antonymy”. Linguistics and Philosophy 4. 483-501.

Martin du Gard, Roger. (1922). Les Thibault. Paris: Gallimard.

Palmer, F. R. (1976). Semantics A New Outline. Cambridge: Cambridge University Press.