مساله ی فرهنگی نقد محیط زیستی : نگاهی به رویکرد های نقد محیط زیستی به همراه بحث در باب رویکرد فرانسوی با نگاهی به یک نمایشنامه ی ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار ادبیات فرانسه، گروه زبان های خارجی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی

چکیده

نقد محیط زیستی به عنوان یکی از اندیشه های متاخر در علوم انسانی و ادبیات مشخصا در برابر یک دوگانه ی اساسی و چالش برانگیز قرار دارد : انسان زدایی از فرهنگ و به تبع آن از ادبیات به نفع نوعی خود بسندگی فلسفی و زیبایی شناختی طبیعت. اغراق نیست اگر بگوییم این چالش در بطن تحول رویکردهای نظری در این نقد قرار داشته و دارد. در تحقیق حاضر ضمن صورت بندی این چالش به یک بررسی اجمالی از تاریخ تحول رویکرد ها و نظریات مختلف حول آن خواهیم پرداخت تا در ادامه بتوانیم رویکرد فلیکس گاتاری که به نوعی نماینده و چکیده ی رویکرد فرانسوی در نقد محیط زیستی ست را به طور مدون تری معرفی نماییم. در این راه بر سه اکولوژی (1989) رساله ی مهم گاتاری در باب این موضوع متمرکز خواهیم شد تا ببینیم وی چطور با پیشنهاد مفهومی به نام "اکوزوفی" تفسیر کاملا جدیدی از مسائل نقد محیط زیستی ارائه می دهد : تفسیری ناظر به بازاندیشی رابطه ی ذهینت انسان با جهان بیرون که در سه وجه (بوم شناسی اجتماعی، بوم شناسی محیطی و بوم شناسی روانی) ارائه می گردد. در ادامه، سعی خواهیم کرد تا از دیدگاه گاتاری یک نمایشنامه ی معاصر ایرانی را مورد بازخوانی قرار دهیم تا ببینیم در غیاب مضامین مرتبط با طبیعت نقد محیط زیستی چطور همچنان می تواند اعتبار و اهمیت خویش را حفظ نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

L’écocritique : une problématique Compte-rendu des approches écocritiques suivi par l’étude d’une pièce iranienne contemporaine

نویسنده [English]

  • Hamidreza Rahmatjou
Professeur assistant,, Universite Khurazmi Iran
چکیده [English]

As a recent approach in the human sciences and in literary criticism, ecocriticism animates a fundamental antagonism: to displace the human being in favor of a certain autonomy or even a philosophical and aesthetic self-sufficiency of Nature. It is no exaggeration to say that this debate is at the origin of the theoretical and methodological bifurcations in the field of ecocriticism since its emergence in the 1990s. Our study tries, as far as possible, to go around the ecocritical approaches especially Anglo-Saxon to finally address the ecocritical approach proposed by Félix Guattari who will represent the French perspective in the ecocritical debate. To do this, we will be particularly interested in Three Ecologies (1989), Guattari's most solid ecological writing, where the philosopher proposes his famous idea of "Ecosophy", thus opening up a whole new perspective in the ecological reading of cultural works: a perspective based essentially on questioning the relationship between human subjectivity and its ecological, environmental and social exterior. Then, we will try to deploy this conceptual tool that Guattari offers us by looking at a contemporary Iranian play which does not reveal, at first glance, any interest for a classic ecocritical reading to see how, in the absence of any explicit theme linked to non-human nature, the ecocritical approach can still retain its relevance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cologie
  • é
  • cocritique
  • l&rsquo
  • environnement et la litté
  • rature
  • lix Guattari
  • Ecosophie
CAPTCHA Image