دگرگونی شخصیت‌ها در ترجمه بینانشانه ای مورد مطالعه:اقتباس سینمایی «پل خواب» از رمان «جنایت و مکافات» در دو پیکره‌ی زبان فارسی و فرانسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیاوش گلشیری ¹
• حمیدرضا شعیری ²
• بهمن نامور مطلق ³

¹ دانشجوی دکتری پژوهش هنر، گروه تخصصی هنر، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

² استاد دانشگاه تربیت مدرس

³ دانشگاه شهید بهشتی

10.22067/rltf.2023.80313.1072

چکیده

یاکوبسن با دسته ‏بندی ترجمه به سه نوع درون‏ زبانی، بین ‏زبانی و بینانشانه ‏ای، اقتباس را نوعی ترجمۀ‏ بینانشانه‏ ای در نظر می‏ گیرد. اکو نیز ترجمۀ بینانشانه‏ ای را نمونه‏ ای از تفسیر می‏ داند؛ بدین معنا که اقتباس ‏کننده معنایی را که خود در رمان احساس کرده، به نظام تصویر (فیلم) تبدیل و به این ترتیب خود به نوعی تفسیرگر بدل می ‏شود. از این‏ رو ترجمۀ بینانشانه ‏ای را می‏توان نوعی تفسیر دانست. هدف از این نوشتار بررسی ترجمۀ بینا‏نشانه ‏ای شخصیت‏ های رمان جنایت و مکافات (داستایفسکی، 1866)، به‌عنوان یکی از پربسامدترین داستان‏ های اقتباس‏ شده در سینما، و فیلم سینمایی «پل‏ خواب» (براهنی، 1393) از منظر دگرگونی شخصیت‏ هاست تا تفسیر انتقادی اقتباس ‏کننده از منبع اقتباس، نشان داده شود. نخستین ‏بار ویکتور درِلی در سال 1884 رمان جنایت و مکافات را از روسی به فرانسه ترجمه کرد و از آن زمان تاکنون، رمان مذکور به لحاظ ساختار و محتوا مورد توجه بسیاری از منتقدان ادبی فرانسه بوده است. مسئلۀ‏ اصلی این پژوهش شامل بررسی تغییرات شکل‌گرفته از یک پیوستار (رمان) به پیوستار دیگر (فیلم)، صرفاً از منظر ویژگی‏ های شخصیتی است. قیاسِ ویژگی‏ شخصیتی کاراکترها، دگردیسی آن‏ها و بررسی مراحل سیر قهرمان در هر دو اثر نشان می‏ دهد، تفسیر اقتباس‏ کننده از رمان، علاوه بر تغییر ماهیت شخصیت ‏ها، تغییرات دیگری را نیز به همراه دارد که این تغییرات حاصل نظام‏ های انتظاراتی و بافت اجتماعی داستانِ جدید بوده است و به نوبۀ‏ خود، برآمده از نیت اقتباس ‏کننده و دیدگاه منتقدانۀ او‏ به زمانۀ‏ خویش است.

کلیدواژه‌ها

• تفسیر
• ترجمه‌ بینانشانه‌ای
• اقتباس
• جنایت و مکافات
• پل خواب

موضوعات

• ترجمه فرانسه

---

عنوان مقاله [English]

The transformation of characters in inert-semiotic translation The case of study: the movie adaptation of “Pole khab” from the novel “Crime and Punishment” in the two corpora of Persian and French

نویسندگان [English]

• Siyavash Golshiri ¹
• hamid reza shairi ²
• Bahman Namvar Motlagh ³

¹ PhD student of Art Research, Departman of Art, Science and Research Branch, Islamic Azad University , Tehran, Iran

² Professor of Tarbiat Modares University

³ Associate professor of Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

By classifying translation into three types of intralingual, interlingual and intersémiotique, Jakobson considers adaptation as a type of intersemiotic translation. Eco also considers intersemiotic translation to be an example of interpretation which means that the adaptor, as an experimental reader, transforms what he felt in the novel into the images, so he becomes a kind of interpreter. Therefore, the adapter is a kind of interpreter who, based on his lived experience, converts the meaning received from the novel into the images in the film. Although; intersemiotic translation can be considered a type of interpretation. The purpose of this article is to examine the intersemiotic translation of the characters of the novel "Crime and Punishment" (Dostoevsky, 1866), as one of the most frequently adapted stories in cinema, and the Iranian film "Pole Khab" (Barahani, 2014) in the aspect of the characters and actors of both works, to show the critical interpretation of the adapter from the source of the adaptation. For the first time, Victor Derély translated the novel "Crime and Punishment" from Russian to French in 1884, and since then the novel has been the subject of numerous French literary criticisms in terms of structure and content.The main issue of this research includes examining the changes formed from one continuum (novel) to another continuum (film), the adaptive critical view of the previous text and the social context of the new story- purely in terms of personality traits. The comparison of the character traits of the characters, the metamorphosis of the main character and the study of the stages of the hero's journey in both works show that the adapter's interpretation of the novel text, in addition to changing the nature of the characters and the stages of the hero in the content of the later text, brings other changes. In addition, the social context of the story is new, and these changes, in turn, are the result of the adapter's intentions and his critical view of his time.

کلیدواژه‌ها [English]

• interpretation
• inter-semiotic translation
• adaptation
• Crime and Punishment
• Pole khab