مطالعة تطبیقی بازآفرینی اسطوره‌های ادبی در ادبیات نمایشی فرانسه و فارسی براساس الگوی سفر قهرمان وگلر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه زبان فرانسه، دانشکده ادبیات و علو انسانی،دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

چکیده

امکان بازنویسی در زمان‌ها و فضاهای متفاوت مشخصة ذاتی و اجتناب‌ناپذیر اسطورة ادبی و در واقع لازمة حیات و تداوم آن به شمار می‌رود : به‌واسطة سیر تحول نگرش‌ها و ذهنیت‌ها درگذر زمان و به لطف خلاقیت نویسندگان، از دیر باز شاهد ساختارشکنی، بازسازی، تغییر و غنای شخصیت‌های اسطوره‌ای در گفتمان‌های مختلف ادبی و هنری هستیم؛ در همین راستا، می توان به بازآفرینی سفرهای ماجراجویانه و افسانه‌ای اولیس و سندباد – یکی برخاسته از ادبیات غرب و دیگری زادة تخیل و ادب شرقی – در آثار بی‌شماری اشاره کرد : کهن الگوی سفر مخاطره آمیز این دو قهرمان اسطوره‌ای، فارغ از محدودیت‌های مکانی و زمانی، همچنان به حیات خود در عرصة هنر و ادبیات جهان ادامه می‌دهد. به منظور ارائة الگوی عملی، در مقالة حاضر تلاش خواهیم کرد تا با تمرکز بر مدل پیشنهادی وگلر برای کهن الگوی سفر قهرمان به بررسی تطبیقی دو نمایشنامة هشتمین سفر سندباد اثر بیضایی و بانوی ناشناس آراس نوشتة سالاکرو بپردازیم. سندباد بیضایی همچون سندباد هزار و یک شب دریانوردی ماجراجوست که همة آفاق را در می نوردید، ولی اینبار نه در جستجوی ثروت بلکه در پی کشف عشق و حقیقت؛ سالاکرو برای سفر اولیس پایان خوشی را رقم نمی‌زند و سرنوشت نامبارک اولیس تداعی‌گر برگشت ناپذیری زمان و عشقی ناممکن است. از مقایسه و بررسی دو نمایشنامة معاصر با الگوهای اولیة آنها می‌توان به این نتیجه رسید که با تکیه بر کهن الگوی سفر قهرمان در آثار ادبی فرهنگ‌های متفاوت می‌توان به بازنگری این کهن الگو و ارائة الگوهای جدید پرداخت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Recreation of Literary Myths in French and Persian Dramatic Literature based on Vogler’s Hero’s Journey

نویسنده [English]

  • Azadeh Fesanghari
University of Hakim Sabzevari
چکیده [English]

The potential of literary myths to be recreated and rewritten across different time periods and places is an essential characteristic of these characters, which in fact guarantees their immortality. Over time, with the evolution of attitudes and mindsets over time as well as the creativity of writers, we have long witnessed the deconstruction, recreation, alteration, and enrichment of mythical figures in various artistic and literary discourses. A prime example is the recreation of the legendary adventures of Ulysses and Sinbad, who emerged in Western and Eastern literature and imagination, respectively, in numerous works. The archetype of the adventurous of these two mythical heroes, transcending time and space limitations, are still living in the world’s art and literature spheres. To provide a practical example, this study will undertake a comparative analysis of Sinbad’s Journey by Bahram Beyzaei and The Unknown Woman from Arras by Armand Salacrou, employing the model of the hero’s journey archetype proposed by Christopher Vogler. Similar to the character of Sinbad in One Thousand and One Nights, Beyzaei’s Sinbad is an adventurous, mythical sailor who explores every corner of the world, though in this case, he seeks love and the truth rather than wealth. Salacrou, on the other hand, gives Ulysses’ journey an unhappy ending, representing the irrecoverable nature of time and an impossible love. By comparing these two literary works and their original antecedents, one can conclude that it is possible to review the archetype and identify new patterns by focusing on the hero’s journey archetype in the literary works produced in different cultural contexts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Myth
  • Ulysses
  • Hero&rsquo
  • s Journey
  • Sinbad
  • Archetype
  • Vogler&rsquo
  • s Model
CAPTCHA Image