تصور ذهنی در گذار از زبان مبدأ به زبان مقصد در امر ترجمه؛ مطالعۀ موردی رمان میشل استروگف اثر ژول ورن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیات فرانسه و لاتین، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مترجمی زبان فرانسه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

اندیشۀ مترجم در جستجوی تصور معناییِ واژه و جملۀ متن زبان مبدأ نقش اساسی دارد. تصوری که از اندیشیدن به جمله به‌عنوان نماد و مصداقِ آن در زبان مبدأ حاصل می‌شود به تصوری ذهنی می‌انجامد که رکن اساسی در مثلثِ معناییِ آگدن و ریچاردز محسوب می‌شود. این تصور ذهنی نزد مترجم می‌تواند همگون یا ناهمگون با تصور مربوطه در زبان مبدأ باشد. اما در این میان تداعیِ تصور ذهنیِ غالب در زبان مبدأ نزد مترجم چگونه میسّر است و وابسته به چه عواملی است؟ در این پژوهش سعی بر این است، با مقایسۀ تصور ذهنی و اندیشۀ حاصل از ارتباط میان نماد و مصداق در زبان مبدأ و مقصد به بررسی روند گذار تصور ذهنی از زبان مبدأ به زبان مقصد پرداخته شود. اهمیت بررسی این تحولِ اندیشه در این است که مخاطبِ متنِ ترجمه‌شده اغلب فقط به اندیشۀ ذهنی مترجم از طریق نمادهای ترجمه‌شده دسترسی دارد و نه به اندیشۀ نهفته در نمادهای زبان مبدأ. هدف از این پژوهش، ادراک نمودِ تفکر خلاق مترجم در بستر تصور ذهنیِ برآمده از متن زبان مبدأ است. به‌منظور تجسم‌بخشیِ ارکانِ مثلثِ معنایی در امر ترجمه، عباراتی برگرفته از رمان میشل استروگف اثر ژول ورن مورد تطبیق با ترجمۀ آن قرار گرفته‌است. در عبارات مذکور، تلاشِ مترجم در عینیّت بخشیدن به اندیشۀ دریافت‌شده از متن زبان مبدأ هویدا است. اگرچه نمود تجسم‌یافته در ترجمه به‌عنوان آینۀ تمام‌نمای اندیشۀ مبتنی بر متن زبان مبدأ نیست، اما اگر واجد عناصر معنا‌شناختیِ آن باشد، می‌تواند نمود زبانیِ متن اصلی را محقق سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Mental Image in a Translational Transition; A Study of Selected Cases from Michael Strogoff: The Courier of the Czar by Jules Verne

نویسندگان [English]

  • Ali Abbassi 1
  • Sarah Sharifi 2
1 Professor in French Departement, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Master Student in French Translation, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In the search for signified in the source text, it is the translator's thought that plays a primordial role. By reflecting the sentence as a symbol and its referent in the source language, an image is produced for the translator. This image crystallizes as the mental image or unit of thought in the semiotic triangle of Ogden and Richards. This unit of thought may or may not be compatible with that of the image emerging from the source text. So, during this process, how does the dominant unity of thought of the source text become concrete for the translator and his translation? And this concretization depends on what elements? In this research, by comparing the mental image and the unit of thought caused by the association between the referent and the symbol in the source text with the translated text, we study its modifications in this translational transition. This study aims to understand the phenomenon of the translator's creative thinking, which is based on the mental image emerging from the source text. To concretize the angles of the semiotic triangle in translation, we take advantage of certain propositions taken from Michel Strogoff by Jules Verne. The translator's effort to crystallize the thought he had received according to the original text is intelligible. Although a translational concretization is not a mirror of the thought of the source text, it can embody the original phenomenon, if it includes its semantic elements.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Mental Image and Unity of Thought
  • Signified
  • Semiotic Triangle
  • Equivalence in Translation
  • Michel Strogoff
CAPTCHA Image