بررسی دشواری‌های پیشِ روی مترجم در ترجمۀ اسامی حیوانات در دو زبان فارسی و فرانسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ملیکا فتوحی نانساء
• مرضیه اطهاری نیک عزم

دانشگاه شهید بهشتی

10.22067/rltf.v2i2.83352

چکیده

ترجمه در عصر حاضر پدیده‌ای چندوجهی است که تخصص در آن نیازمند دانستن بیش از واژه و دستور زبان است. این امر به معنی انتقال (وارد و صادر کردن) علم، صنعت، فرهنگ، ادبیات و هنر است. در نتیجه تمرکز بر مطالعات ترجمه، نقد و هم‌چنین راهکارها و علوم روز دنیا اهمیت بسزایی دارد. از آن جایی که حیوانات در زندگی بشر همواره نقش پر رنگی ایفا کرده‌اند حضور آن‌ها در کنار انسان یا به‌عنوان شخصیت اصلی در بسیاری از متون قابل توجه است. ترجمة این اسامی چالشی برای مترجمان در همة زبان‌هاست. تفاوت موجود در زبان، فرهنگ، تاریخ، جغرافیا، تجربة زیسته، دین، نماد، اسطوره و بسیاری مسائل منشأ تفاوت در نامگذاری حیوانات و تصویر پس‌زمینه‌ای آن‌هایند. در این پژوهش هدف آن است تا نشان دهیم ترجمه اسامی حیوانات همیشه به‌درستی صورت نگرفته است. بدین‌منظور ابتدا اسامی حیوانات را دسته بندی کرده و سپس با بهره بردن از تعریف معنی در زبان‌شناسی و پارامترهای فرازبانی نظیر فرهنگ، تاریخ، اسطوره و غیره به تحلیل پاره‌ای ازاشکالات در ترجمه پرداخته‌ایم. پیکره مورد مطالعه آثار ادبی و هنری بوده است. در واقع با رجوع به چند اثر ترجمه‌شدة زبان و ادبیات فارسی و فرانسه و تقابل آن‌ها با یکدیگر نشان دادیم که واژه‌هایی به ظاهر ساده، چه ناگفته‌هایی را می‌توانند در برداشته باشند.

کلیدواژه‌ها

• زبان فارسی
• زبان فرانسه
• مطالعات ترجمه
• اسامی حیوانات
• معنی/معنا

---

عنوان مقاله [English]

Translator’s difficulties in finding the equivalent for animal names in Persian and French

چکیده [English]

Translating animal names in literary works has always been a challenge for translators of all languages. Difference in languages, cultures, history, geography, living experience, religions, symbols, myths, and so on, have caused different designation and different background images. In fact, in this research, we tried to demonstrate that the translation of animal names has not always been successful. For this purpose, we have first classified the names of animals then, by glancing the definition of meaning in linguistics and benefiting extra lingual parameters such as culture, history, myth, etc., we have analyzed some problems in translation. The corpus of this study has been literary and artistic works; we refer to several translated works of Persian and French language, in order to prove that translating even simple words like these could be really challengeable for a translator.

کلیدواژه‌ها [English]

• Animal name
• Persian language
• French language
• Translation studies
• Signification/meaning

مراجع

احمدی، م. ر. (1392). آنتوان برمن و نظریة گرایش‌های ریخت‌شکنانه. مجلة نقد زبان و ادبیات خارجی، ۶(10)، 1-19.

آشوری، ع. (1390). سیاه چشمان آسمان. ماهنامه ایران‌شناسی سرزمین من. برگرفته از http://rasekhoon.net/article/.

حافظ. (1395). دیوان فارسی-فرانسه. چارلز هنری دو فوشه کور. شیراز: هنر بیستم.

حسینی معصوم، م.، شاه‌بیکی، آ. (1392). بررسی راهبردهای برگردان اسامی خاص در ترجمة رمان‌ها از انگلیسی به فارسی. فصلنامة مطالعات زبان وترجمه، 46(1)، 49-65.

سجودی، ف. (1390). نشانه شناسی کاربردی، تهران: علم.

صفایی، ع.، آلیانی، ر.(1396). نمادشناسی نماد حیوانی باز در غزلیات شمس. نشریه علمی پژوهشی پژوهش‌های ادب عرفانی گوهر گویا، 11(1). بهار.۱-۳۴.

صفوی، ک. (1395). درآمدی بر معنی‌شناسی، پژوهشکدة فرهنگ و هنر اسلامی. تهران: سورة مهر.

فاریا، د. (1396). اسامی طنز شخصیت‌های داستانی و سنت ترجمة ملی. ترجمة ملیکا فتوحی. ترجمان ماهنامه تخصصی انجمن مجازی مترجمین ایران، 7(5)، 14-20.

معاذالهی، پ. (1390). ترجمه‌ادبیات کودکان: بررسی ترجمة اسامی خاص شخصیت‌ها. مجلة علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، 2(2)، 153-168.

میرزایی، م. (1390). بانوی قرمزپوش. دوهفته‌نامة دانستنی‌های همشهری، 35، 36-۳۶.

Arrive, M. (2007). Qu'en est-il du signe chez Ferdinand de Saussure?. Journal français de psychiatrie, 29, 39-41. https://www.cairn.info/.

Attar. (2016). La Conference des oiseaux. Prevost, J.www.jacques.prevost.free.fr/

Avenas, P., & Walter, H. (2011). Noms d’animaux et difficultes de traduction. La revue Meta.4, 769–778. https://www.erudit.org/fr/revues/meta/

Berman, A. (1999). La traduction et la lettre ou l'auberge du lointain. Paris: Seuil.

Biancamaria, B. (2007). Communication entre les langues, communication des cultures, Revue electronique internationale sens public.www.sens-public.org.

Eco, U. (2007). Dire presque la même chose, Experiences de traduction. Paris : Grasset.

Hafez Shirazi. (1999). L’amour, l’amant, l’aime. Vincent-Mansour Monteil et Akbar Tadjvidi. Sindbad.

http://www.larousse.fr/.

http://www.sgv-champagne.fr/?p=4466.

https://reflexivites.hypotheses.org/.

https://www.futura-sciences.com/planete/questions-reponses/animaux-difference-pingouin-manchot-Publie : le 14/05/2017, Nathalie Mayer.

Khatat, N., RaadiAzarakhshi, G., Kianvach, M., & Movassaghi, A. (1987). Expressions imagees et proverbes de la langue française. Teheran: SAMT.

Lecuit, E., Maurel, D., Vitas, D. (2012). La traduction des noms propres : une etude en corpus .200-218, http://journals.openedition.org/.

Raccah, P-Y. (2004). Une semantique du point de vue : de l’intersubjectivite à l’adhesion, in : Discours social. Montreal.

Sa’di. (1858). Le parterre de roses. CH. DEFRÉMERY, http://remacle.org/.